Κουλτούρα τόσο γλυκιά όσο η ζάχαρη

Οι παραδοσιακοί μύθοι παρέχουν έμπνευση για γαστρονομικές απολαύσεις καθώς τα κέικ αποκτούν μια θρυλική υπόσταση. Στις παραδοσιακές κινεζικές αγορές, το τανγκρέν (άνθρωποι από ζάχαρη) είναι ένα δημοφιλές προϊόν, καθώς αποτελεί μια διασκεδαστική απόλαυση για παιδιά και ενήλικες. Πείτε σχεδόν οποιοδήποτε ζώο ή διάσημο φανταστικό χαρακτήρα και, με μεγάλη ευκολία, οι λαϊκοί τεχνίτες θα πλάσουν το σιρόπι μαλτόζης σε μια φιγούρα που μπορεί εύκολα να κρατηθεί και να φαγωθεί σε ξυλάκι.

Με επιδεξιότητα, οι πωλητές φαίνεται να ζωντανεύουν το λιωμένο υγρό, καθώς το διαμορφώνουν σε ένα λαχταριστό έργο τέχνης. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ωστόσο, ο ζαχαροπλάστης Τζόου Γι, ανέβασε το επίπεδο, συνδυάζοντας τις δεξιότητες παρασκευής ζαχαρωτών με κινεζικές τεχνικές γλυπτικής ζύμης για να δημιουργήσει περίτεχνα βρώσιμα αγαλματίδια ιστορικών ή μυθικών χαρακτήρων της χώρας.

Μία από τις τελευταίες του δημιουργίες — συνδυάζει την ομοιότητα μιας ιπτάμενης απσάρας (νεράιδα, ή φεϊτιέν στα κινέζικα) με ένα μυθολογικό θηρίο που είναι μισό ψάρι και μισό πουλί, από το αρχαίο Κλασικό Έργο Βουνών και Θαλασσών, του οποίου η εμφάνιση προμηνύει καλή σοδειά — που πήρε τέσσερις μήνες για να ολοκληρωθεί.

Η τούρτα παρουσιάζει μια σκηνή που βρέθηκε σε μια τοιχογραφία στα Σπήλαια Μογκάο της επαρχίας Γκανσού, όπου η ιπτάμενη απσάρα φαίνεται να παίζει πιπά (ένα κινέζικο έγχορδο όργανο) σε μια ασυνήθιστα ανάποδη στάση, με το όργανο σηκωμένο ψηλά στον αέρα στο πίσω μέρος της κεφαλής. Εκτός από ζαχαρόπαστα, ο Τζόου χρησιμοποίησε και την παραδοσιακή τεχνική της τραβηχτής ζάχαρης σε σημεία του έργου, όπως το μουσικό όργανο, ώστε να του δώσει ένα ημιδιαφανές αποτέλεσμα που ταιριάζει με την αιθέρια ποιότητα της θεάς.

«Δεν νομίζω ότι τα γλυκά είναι μόνο για φαγητό. Είναι επίσης ένα μέσο που μπορεί να μεταφέρει πολλές δημιουργικές ιδέες. Η πολιτιστική κληρονομιά του κινεζικού πολιτισμού κατά τη διάρκεια των χιλιετιών μπορεί να πάρει νέες μορφές σε ένα μικρό κομμάτι κέικ» λέει ο Τζόου.

Ο 40χρονος έμαθε κινέζικες τεχνικές μαγειρικής στο Πανεπιστήμιο Τουρισμού Σιτσουάν στο Τσενγκντού της επαρχίας Σιτσουάν.

Εκεί γνώρισε την ιστορία και τον πολιτισμό των τροφίμων της χώρας, ιδιαίτερα τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται στη λαϊκή κουζίνα, καθώς και την επιστήμη των τροφίμων, που του επιτρέπει να αναπτύσσει νέες συνταγές. Θέλοντας να κατακτήσει έναν τομέα εξειδίκευσης προκειμένου να συντηρηθεί μετά την αποφοίτησή του, επέλεξε να επικεντρωθεί στη λαϊκή δεξιοτεχνία της γλυπτικής με ζυμάρι - την κατασκευή τρισδιάστατων μοντέλων φυτών, ζώων και ανθρώπινων μορφών, χρησιμοποιώντας τη ζύμη ως πρώτη ύλη.

Καθώς οι φωτογραφίες των αγαλμάτων του προσέλκυσαν θαυμαστές στο Διαδίκτυο, μια πελάτισσα του ανέθεσε να φτιάξει έναν αγαπημένο της χαρακτήρα, αλλά ζήτησε να γίνει με φοντάν, ένα υλικό με το οποίο δεν είχε δουλέψει ποτέ πριν. Με έμφυτη περιέργεια για οτιδήποτε σχετίζεται με την επιστήμη των τροφίμων, ο Τζόου άρχισε τότε να ερευνά τα χαρακτηριστικά του φοντάν, καθώς και την ιστορία του, και βρήκε περίεργο ότι δεν υπήρχαν αυθεντικά κινέζικα σχέδια ή πολιτιστικά στοιχεία σε κέικ φοντάν.

«Ένιωσα ότι παρόλο που το ζαχαρωτό είναι μια δυτική τεχνική, η ζάχαρη είναι κάτι που απολαμβάνουν άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων. Επειδή ήμουν πολύ επιδέξιος στη γλυπτική ζύμης, σκέφτηκα ότι μπορούσα να φτιάξω κέικ φοντάν που να παρουσιάζει την κινεζική κουλτούρα», λέει ο Τζόου. Το 2017, πήρε τα ζαχαρωτά του στο Cake International, μια ετήσια έκθεση και διαγωνισμό κέικ που διεξάγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, και κέρδισε τρία χρυσά και δύο χάλκινα βραβεία.

Η δημιουργία του με ζαχαρόπαστα, ένα κομμάτι που απεικονίζει την Γου Ζετιάν - μια αυτοκράτειρα από τη δυναστεία των Τανγκ (618-907) - κέρδισε ένα χρυσό βραβείο και ανακηρύχθηκε το «διεθνές καλύτερο έργο στο σόου». «Τα πήγαινα αρκετά καλά στην Κίνα, αλλά δεν ήξερα πολλά για τη διεθνή σκηνή. Ήθελα να μάθω κάτι από άλλους ζαχαροπλάστες», λέει ο Τζόου.

Παρά τον χαλαρό τόνο με τον οποίο θυμάται την εμπειρία, αντιμετώπισε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα όταν προετοιμαζόταν για τον διαγωνισμό. Εκτός από το ότι έκανε τις δύο συμμετοχές του μέσα σε επτά ημέρες, έπρεπε επίσης να επιβλέπει τη δουλειά των άλλων μελών της ομάδας του. Το να κοιμάται μόνο λίγες ώρες κάθε βράδυ ήταν ο κανόνας εκείνης της εμπειρίας.

Αναφέρει για το έργο του - που απεικόνιζε ένα κορίτσι ντυμένο με hanfu (ένα παραδοσιακό στυλ κινέζικης ενδυμασίας), και ένα κομμάτι βράχου σε μια λίμνη - ότι χρησιμοποίησε τραβηχτή ζάχαρη για να απεικονίσει το νερό, που τελικά ήταν πολύ πηχτό για να το κόψει αποκλείοντας το έργο από την κατηγορία στην οποία υποβλήθηκε αρχικά.

Ωστόσο, οι κριτές θεώρησαν ότι ήταν ένα υπέροχο κομμάτι και έκαναν μια εξαίρεση, μεταφέροντας το έργο στην κατηγορία «διακοσμητικό έκθεμα», όπου ο Τζόου κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο. Ο Τζόου και η ομάδα του επέστρεψαν στο Cake International το 2019, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ τους και διεκδικώντας συνολικά τέσσερα χρυσά βραβεία.

Με την πάροδο των ετών, συνέχισε να ακονίζει τις δεξιότητές του στο σχηματισμό ζαχαρωτών, αξιοποιώντας κινεζικά πολιτιστικά στοιχεία για έμπνευση, δημιουργώντας έργα που κυμαίνονται από αντίγραφα αρχαιολογικών αντικειμένων μέχρι περίτεχνες σκηνές που απεικονίζουν πολιτιστικές παραδόσεις.

Τα πιο δημοφιλή έργα του, ωστόσο, είναι τα λεπτομερή πορτρέτα φανταστικών χαρακτήρων που του επιτρέπουν να ασκήσει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του. «Με γοητεύει η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα, όπως οι ενδυμασίες χάνφου, τα στολίδια, τα τεχνουργήματα και οι ιστορίες. Έχουμε τόσους πολλούς πρωτότυπους χαρακτήρες και ιστορίες, αλλά όχι αρκετούς ανθρώπους για να επεξεργαστούμε αυτούς τους χαρακτήρες ώστε να τους κάνουμε ζωντανούς και αξέχαστους», λέει ο Τζόου.

«Αυτό είναι ένα πάθος μου και κάτι στο οποίο θα συνεχίσω να δουλεύω, με την ελπίδα να παρουσιάσω αυτά τα κινεζικά πολιτιστικά στοιχεία σε περισσότερους ανθρώπους μέσα από έργα αισθητικά ευχάριστα».

Πρόσφατα συνεργάστηκε με την MGM China Holdings Ltd για την παρουσίαση μιας έκθεσης στο θέρετρο MGM Cotai στο Μακάο, για την οποία δημιούργησε πέντε γλυπτά φοντάν ύψους άνω των 2 μέτρων που αναδεικνύουν την κουλτούρα της Νότιας Κίνας ή του Λινγκνάν, όπως ο χορός των λιονταριών και το πρωινό τσάι. «(Αυτή η έκθεση) αναζωογονεί την κινεζική παραδοσιακή κουλτούρα παρουσιάζοντας τις παραδοσιακές γιορτές, την εθιμοτυπία και τα μέσα διαβίωσης με σύγχρονο τρόπο και εμφυσώντας την επιρροή του γκουοτσάο (μια κινεζική καταναλωτική τάση που εκσυγχρονίζει τον παραδοσιακό πολιτισμό), για να συγχωνεύσει την τέχνη με τη ζωή», λέει ο Πάτσι Χο, πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής της MGM China Holdings Ltd.

Ο Τζόου συνεχίζει να βελτιώνει τις δεξιότητές του και να τελειοποιεί τις συνταγές του, παράγοντας κέικ φοντάν που είναι ταυτόχρονα εκλεκτά και λαχταριστά. Ανατρέχοντας στα έργα που παρήγαγε πριν από αρκετά χρόνια, ακόμα και στα βραβευμένα, νιώθει ότι έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τις ικανότητές του και την εκπροσώπηση της κινεζικής κουλτούρας.

«Η καινοτομία είναι μια διαδικασία συνεχούς μάθησης. Σκοπεύω να παρακολουθώ στενά την κινεζική ιστορία και τον πολιτισμό, καθώς και να κάνω ανταλλαγές με τους πολιτισμούς άλλων χωρών και περιοχών, ώστε να είμαι σε θέση να παρουσιάζω τον κινεζικό παραδοσιακό πολιτισμό με τον πιο καινοτόμο τρόπο που μπορώ.»