Κινέζοι επιστήμονες μελετούν την ακραία απώλεια βάρους σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο

Κινέζοι επιστήμονες εντόπισαν μια κυτοκίνη που παράγεται από τα καρκινικά κύτταρα ως τον βασικό παράγοντα που προκαλεί την μη αναστρέψιμη απώλεια λίπους κατά την εξέλιξη της καρκινικής καχεξίας, μιας σοβαρής κατάστασης που επηρεάζει τους ασθενείς σε τελικό στάδιο.

Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη στο περιοδικό Cell Metabolism, αποκαλύπτουν ότι μια κυτοκίνη, γνωστή ως ανασταλτικός παράγοντας μετανάστευσης μακροφάγων (MIF), εκκρίνεται από τους όγκους και παίζει καθοριστικό ρόλο στην ακραία απώλεια λίπους κατά την καχεξία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το MIF πυροδοτεί χρόνια φλεγμονή στον λιπώδη ιστό, ενώ ταυτόχρονα καταστέλλει την ικανότητα των βλαστοκυττάρων να εξελιχθούν σε ώριμα λιποκύτταρα. Αυτή η διαδικασία οδηγεί σε σημαντική απώλεια λίπους, επιταχύνοντας την εξέλιξη της καχεξίας.

Η καρκινική καχεξία είναι μια εξουθενωτική κατάσταση που ευθύνεται για το 20% των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο. Χαρακτηρίζεται από σοβαρή απώλεια βάρους, μυϊκή δυστροφία, απώλεια όρεξης και μείωση της φυσικής λειτουργικότητας. Ωστόσο, οι μηχανισμοί που διέπουν την ανάπτυξή της παρέμεναν έως τώρα ασαφείς. Μόλις ο ασθενής προσεγγίσει την καχεξία, οι ασθενείς γίνονται υπερβολικά αδύναμοι για να αντέξουν τις αντικαρκινικές θεραπείες, ενώ η διατροφική υποστήριξη από μόνη της δεν μπορεί να αναστρέψει την επιδείνωση της κατάστασής τους, σύμφωνα με τον Χου Σινλί, κύρια συγγραφέα της μελέτης και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Πεκίνου. Παραδοσιακά, η καρκινική καχεξία θεωρούνταν μεταβολικό σύνδρομο που προκαλείται από τους όγκους, με τη διατροφική υποστήριξη να αποτελεί την κύρια παρέμβαση. Ωστόσο, κλινικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι ακόμη και με επαρκή διατροφή, οι ασθενείς δεν καταφέρνουν να ανακτήσουν βάρος.

Η ερευνητική ομάδα, υπό την καθοδήγηση του Σιάο Ρουίπινγκ, κοσμήτορα του Ινστιτούτου Μελλοντικής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, και του Χου, ανακάλυψε ότι το MIF προκαλεί χρόνια φλεγμονή και ίνωση στον λιπώδη ιστό μέσω της αλληλεπίδρασής του με τον υποδοχέα του, ACKR3. Αυτό εμποδίζει τα βλαστοκύτταρα να εξελιχθούν σε λειτουργικά λιποκύτταρα, ακόμη και όταν υπάρχει επαρκής θρέψη.

Περαιτέρω έρευνα αποκάλυψε μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των αυξημένων επιπέδων του MIF στο αίμα και του βαθμού απώλειας βάρους σε ασθενείς με καρκίνο των πνευμόνων, του στομάχου ή του παχέος εντέρου. Σε πειραματικά μοντέλα καχεξίας σε ποντίκια, η αναστολή του μονοπατιού MIF-ACKR3 με γενετικές ή φαρμακολογικές μεθόδους μείωσε αποτελεσματικά την απώλεια λίπους και άλλα κλινικά συμπτώματα της καχεξίας.

«Για τους ασθενείς με καχεξία, το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη θρέψης, αλλά η διαταραχή στην κατανομή των θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό τους», δήλωσε ο Χου. «Το MIF είναι ένας βασικός παράγοντας που οδηγεί στη μη αναστρέψιμη βλάβη του λιπώδους ιστού». «Αν μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη διαταραχή, οι ασθενείς θα καταφέρουν να αποκαταστήσουν τη λειτουργικότητα του λιπώδους ιστού τους. Ένας υγιής λιπώδης ιστός είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της συνολικής σωματικής δύναμης, επιτρέποντας στους ασθενείς να αντέχουν τις θεραπείες και να έχουν περισσότερες επιλογές στη μάχη κατά του καρκίνου», πρόσθεσε.

Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης ήταν ότι η άσκηση μείωσε τα επίπεδα του MIF στο αίμα των πειραματόζωων. Παρόλο που ο αριθμός των βλαστοκυττάρων που παρήγαγαν φλεγμονώδεις κυτοκίνες στον υποδόριο λιπώδη ιστό τους παρέμεινε σταθερός, αυξήθηκε ο αριθμός των βλαστοκυττάρων που μπορούσαν να εξελιχθούν σε ώριμα λιποκύτταρα. «Αυτό δείχνει ότι η διατήρηση της μεταβολικής υγείας μέσω της άσκησης μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τους ασθενείς», ανέφερε ο Χου. «Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς είναι ήδη πολύ εξασθενημένοι για να ασκηθούν σε αυτό το στάδιο».

Ο Σιάο τόνισε ότι αυτή η έρευνα βοηθά τους επιστήμονες να κατανοήσουν τους παθολογικούς μηχανισμούς της καρκινικής καχεξίας και τα βασικά μόρια που εμπλέκονται, παρέχοντας νέους θεραπευτικούς στόχους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών και την παράταση της επιβίωσής τους.

Η ερευνητική ομάδα εργάζεται πλέον στην ανάπτυξη αναστολέων του MIF-ACKR3, με στόχο τη δημιουργία αποτελεσματικών φαρμάκων για τη θεραπεία της καρκινικής καχεξίας το συντομότερο δυνατό.