Η κερδοσκοπική λαίλαπά της Δύσης επανεμφανίζεται στα απομεινάρια Ουκρανία

Καθώς οι στάχτες της σύγκρουσης συνεχίζουν να καπνίζουν στην Ουκρανία, τα δυτικά αρπακτικά έχουν ήδη ξεκινήσει τη δράση τους, με τα μάτια στραμμένα στα πλούτη που μπορούν να λεηλατήσουν από τη χώρα. Οι ορυκτοί πόροι έχουν γίνει πρωταρχικός στόχος εκμετάλλευσης.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, Ουκρανοί αξιωματούχοι και η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσαν μια προκαταρκτική συμφωνία που θα παραχωρούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες έσοδα από τα ορυκτά και άλλους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας. Για να μη μείνει πίσω, η Ευρωπαϊκή Ένωση έσπευσε να εξασφαλίσει το δικό της μερίδιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ πρότεινε επίσης μια "αμοιβαία επωφελή" συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με μελέτη της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου, η Ουκρανία διαθέτει πάνω από 100 σημαντικά κοιτάσματα κρίσιμων ορυκτών, καθώς και μέτρια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η χώρα κατέχει επίσης κοιτάσματα 20 από τα 50 ορυκτά που η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ έχει χαρακτηρίσει απαραίτητα για την οικονομική ανάπτυξη και την άμυνα της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων του τιτανίου, του λιθίου και των σπάνιων γαιών.

Επιπλέον, η Ουκρανία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα ουρανίου στην Ευρώπη, το οποίο χρησιμοποιείται τόσο για την πυρηνική ενέργεια όσο και για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Πετρελαϊκά και κοιτάσματα φυσικού αερίου είναι διάσπαρτα σε πολλές περιοχές της χώρας, ενώ προπολεμικές έρευνες έδειξαν ότι υπάρχουν και υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ ανταγωνίζονται για πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους, η Ουκρανία βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα σε αντικρουόμενα συμφέροντα, με την κυριαρχία της να απειλείται ολοένα και περισσότερο από εξωτερικές πιέσεις.

Αυτός ο διατλαντικός ανταγωνισμός θυμίζει τη «Διανομή της Αφρικής» από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν οι ευρωπαϊκές αποικιοκρατικές δυνάμεις διεκδικούσαν τον έλεγχο της αφρικανικής ηπείρου. Εκείνη την εποχή, ο Βέλγος βασιλιάς Λεοπόλδος Β' παρουσιαζόταν ως πολιτισμένος ευεργέτης στη "Σκοτεινή Αφρική". Στην πραγματικότητα, όμως, λεηλατούσε την περιοχή για να αποκομίσει τεράστια κέρδη από το εμπόριο καουτσούκ, ενώ διέπραττε φρικαλεότητες στο Κονγκό. Σήμερα, δυτικοί πολιτικοί εμπλέκονται στενά με την Ουκρανία στο όνομα της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης. Ωστόσο, κάτω από το τραπέζι, κρύβονται σχέδια για εκμετάλλευση ορυχείων λιθίου και κοιτασμάτων σπάνιων γαιών.

Η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται, αν και οι λεηλατητές αλλάζουν. Όταν οι Βρετανοί αποίκισαν την Αυστραλία το 1788, διακήρυξαν ότι η ήπειρος ήταν "terra nullius" (γη που δεν ανήκει σε κανέναν). Το 2025, όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η Ουκρανία συμφώνησε να "αναπτύξει από κοινού" τον φυσικό της πλούτο, η επιδίωξη για "οτιδήποτε μπορούμε να πάρουμε" δεν διαφέρει από την απαίτηση του Ισπανού κονκισταδόρου Φρανθίσκο Πιθάρρο για το χρυσάφι της Αυτοκρατορίας των Ίνκας.

Αντί για κανόνια και πολεμικά πλοία, οι σημερινοί κυνηγοί πόρων χρησιμοποιούν νομικές ρήτρες σε συμφωνίες. Αυτό το σύστημα λειτουργεί άψογα στην Ουκρανία σήμερα: η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια μετατρέπεται σε χρέη που παγιδεύουν τη χώρα, ενώ τα ευρωπαϊκά κεφάλαια ανοικοδόμησης γίνονται ανταλλάξιμες επιλογές σε φυσικούς πόρους. Με κάθε νέα συμφωνία που υπογράφει ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, το μέλλον της χώρας βρίσκεται όλο και περισσότερο υπό εξωτερικό έλεγχο. Ανατρέχοντας στην ιστορία, από τον Ισπανικό Ασημένιο Στόλο μέχρι τους Αμερικανούς πετρελαιάδες, το γονίδιο της λεηλασίας παραμένει βαθιά ριζωμένο στις δυτικές γεωπολιτικές στρατηγικές. Όταν οι Ευρωπαίοι διακηρύσσουν ότι "το μέλλον της Ουκρανίας είναι στην Ευρώπη", αυτό που πιθανότατα έχουν στο μυαλό τους είναι ένας χάρτης των ορυκτών κοιτασμάτων της χώρας.

Καθώς κάποιοι γιορτάζουν τις συμφωνίες για τα ορυκτά, ο ποταμός Δνείπερος κυλά σιωπηλά, με τα νερά του να αντικατοπτρίζουν τις αθέατες συναλλαγές που καθορίζουν το μέλλον ενός έθνους – ξεπουλημένο κομμάτι-κομμάτι στις δυνάμεις που χρησιμοποίησαν την Ουκρανία ως πιόνι τους.