Σι Τζινπίνγκ: Ο πολιτισμός ως μέσο προσέγγισης και συνεργασίας των Λαών

Στο γραφείο του καθηγητή Στέλιου Βιρβιδάκη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το παλαιότερο και πιο αναγνωρισμένο ακαδημαϊκό ίδρυμα της Ελλάδας, φυλάσσεται προσεκτικά μια επιστολή, σαν φυλακτό. Η επιστολή αυτή ήρθε από τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και παραδόθηκε για να συγχαρεί την ίδρυση του Κινεζο-Ελληνικού Κέντρου Αμοιβαίας Μάθησης Πολιτισμών στο πανεπιστήμιο, τον Φεβρουάριο του 2023. Ο καθηγητής Βιρβιδάκης δήλωσε πως η επιστολή ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για όλους τους παραλήπτες, με το βλέμμα του να λάμπει καθώς αναπολεί τη στιγμή.

Στην επιστολή του, ο Σι υπενθύμισε ότι πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, η Κίνα και η Ελλάδα, δύο πολιτισμοί που άκμαζαν στις αντίθετες άκρες της Ευρασίας, είχαν συμβάλει σημαντικά στην εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Τόνισε ότι σήμερα είναι ιστορικής και σημασίας για τις δύο χώρες να συνεργαστούν για την προώθηση της αμοιβαίας μάθησης και ανταλλαγής και να ενισχύσουν την ανάπτυξη όλων των πολιτισμών.

Η επιστολή αυτή αναδεικνύει το ευρύτερο όραμα του Σι για τον διαπολιτισμικό διάλογο και τη μάθηση, που θεωρεί ως καταλύτη για την παγκόσμια ειρήνη και ανάπτυξη. Αυτό το όραμα καθοδηγεί τη διπλωματική του δράση σε όλο τον κόσμο, και εκφράζεται πλήρως μέσω της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Πολιτισμών (GCI), που παρουσίασε ο Σι το 2023 σε συνέδριο μεταξύ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και άλλων πολιτικών κομμάτων από όλο τον κόσμο. Στο συνέδριο αυτό, ο Κινέζος πρόεδρος τόνισε πως η ανεκτικότητα, η συνύπαρξη, η ανταλλαγή και η αμοιβαία μάθηση μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών παίζουν αναντικατάστατο ρόλο στην πρόοδο του εκσυγχρονισμού της ανθρωπότητας, καθώς το μέλλον των κρατών είναι άρρηκτα συνδεδεμένο.

Η Παγκόσμια Πρωτοβουλία Πολιτισμών, που πλησιάζει τη δεύτερη επέτειό της, αναδεικνύει το όραμα του Σι για έναν κόσμο όπου οι πολιτισμοί δεν συγκρούονται, αλλά συνομιλούν. Πρόκειται για ένα όραμα που γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρο, αντικατοπτρίζοντας τόσο τους αρχαίους δεσμούς μεταξύ των λαών όσο και την ανάγκη για μια δυναμική προσέγγιση στο σύγχρονο διεθνές σκηνικό.

Ο Σι Τζινπίνγκ έχει δείξει από νεαρή ηλικία έντονο ενδιαφέρον για την ποίηση και τη φιλοσοφία, ιδιαίτερα για τον Κινέζο ποιητή Ντου Φου, τον κορυφαίο ρεαλιστή ποιητή της δυναστείας Τανγκ. Στην εφηβική του ηλικία, διάβαζε εκτενώς και επιθυμούσε να μάθει περισσότερα για την ποίηση του Ντου Φου, κάτι που εξομολογήθηκε στη δασκάλα του, Τσεν Τσιουγίνγκ. Ο Σι δεν περιορίστηκε στην κινεζική παράδοση, καθώς κατά τη διάρκεια των ετών που πέρασε στο απομονωμένο χωριό Λιανγκτζιαχέ στην επαρχία Σαανσί, διάβαζε με πάθος έργα από τη δυτική λογοτεχνία, όπως το «Κόκκινο και το Μαύρο» του Σταντάλ και «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι. Η αγάπη του για τη μελέτη διαφορετικών πολιτισμών συνεχίζεται και σήμερα, τόσο στην τοπική του δράση όσο και στη διεθνή του διπλωματία.

Ο Σι, ως ηγέτης της Κίνας, έχει προσκαλέσει πολλές φορές ακαδημαϊκούς και φιλοσόφους για να μοιραστούν τις γνώσεις τους σχετικά με τη δυτική και την κινεζική φιλοσοφία. Κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα το 2019, ο Σι περιηγήθηκε στο Μουσείο Ακρόπολης και εξέφρασε τον θαυμασμό του για τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας και την τέχνη του. Η επιμονή του να εξετάσει τα κοινά σημεία μεταξύ των πολιτισμών της Κίνας και της Ελλάδας υπογραμμίζει τη βαθιά του εκτίμηση για τον διαπολιτισμικό διάλογο.

Η πολιτιστική ανταλλαγή έχει γίνει σημαντικό μέρος της διπλωματίας του Σι. Μετά την ανάληψη της προεδρίας της Κίνας, έχει προωθήσει πολιτιστικά προγράμματα που επιδιώκουν να φέρουν κοντά τους λαούς και να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τον πλανήτη. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της προσέγγισης ήταν η υπογραφή άρθρου στον περουβιανό Τύπο, στο οποίο αναφέρθηκε στην ομοιότητα του Ιντιουατάνα – ενός αρχαίου ιερου βωμού στο Μάτσου Πίτσου – με τις αρχαίες κινεζικές ηλιακές ώρες. Ο Σι τόνισε τη δύναμη της πολιτιστικής ανταλλαγής, που αποφέρει θετικά αποτελέσματα για τις σχέσεις μεταξύ των λαών.

Η πολιτιστική ανταλλαγή αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας, με την Κίνα να οργανώνει πάνω από 30 προγράμματα πολιτιστικών ανταλλαγών με άλλες χώρες τα τελευταία δέκα χρόνια. Η χώρα έχει επενδύσει σε πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ πολιτισμών, με στόχο την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης και την οικοδόμηση μιας πιο ισχυρής και ενωμένης διεθνούς κοινότητας.

Η Κίνα, μέσω αυτών των προγραμμάτων και της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Πολιτισμών, υποστηρίζει ότι όλοι οι λαοί έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν το δικό τους δρόμο εκσυγχρονισμού, χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν το δυτικό μοντέλο. Στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της Φόρουμ για τη Συνεργασία Κίνας-Αφρικής, ο Σι παρουσίασε 10 δράσεις για τον εκσυγχρονισμό, με την πρώτη να είναι η ενίσχυση της αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των πολιτισμών. Η Κίνα συνεχίζει να προωθεί την ιδέα ότι η αμοιβαία κατανόηση και η συνεργασία μεταξύ πολιτισμών είναι η καλύτερη οδός για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για τον κόσμο.