Οι δασμοί των ΗΠΑ εντείνουν την πίεση στην υποτονική οικονομία της ΕΕ

Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κατέταξε την Ευρωπαϊκή Ένωση στην κατώτατη κατηγορία εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ την Τετάρτη, επιβάλλοντας δασμό 20% σε όλες τις εισαγωγές από το μπλοκ. Σε απάντηση, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Κυριακή ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της με «ανάλογα αντίμετρα», αν χρειαστεί.

Αναλυτές προειδοποιούν ότι οι σαρωτικοί δασμοί των ΗΠΑ και η πιθανή ευρωπαϊκή ανταπόδοση θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαταραχές στις εμπορικές ροές, να καταπνίξουν τις προοπτικές ανάπτυξης και να ενισχύσουν τον πληθωρισμό, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω την ήδη εύθραυστη οικονομία της ΕΕ.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 27 Ιουλίου 2023 και δείχνει το σύμβολο του ευρώ στη Φρανκφούρτη, Γερμανία. (Φωτογραφία / Xinhua)

ΙΣΧΥΡΟ ΠΛΗΓΜΑ

Οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ, που στοχεύουν περίπου το 70% ή 380 δισεκατομμύρια ευρώ (416 δισ. δολάρια) των εξαγωγών της ΕΕ προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, προκάλεσαν σοκ στις ευρωπαϊκές αγορές και τη βιομηχανία.

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέρρευσαν την Πέμπτη και την Παρασκευή, με τον δείκτη DAX της Γερμανίας να σημειώνει πτώση σχεδόν 5% την Παρασκευή και τον FTSE 100 να υποχωρεί κατά 4,95% – τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Μάρτιο του 2020.

Ο Κροάτης πολιτικός αναλυτής Ζάρκο Πούχοβσκι δήλωσε στο Xinhua ότι οι πολιτικές του Τραμπ έχουν δημιουργήσει σημαντική αβεβαιότητα στον επιχειρηματικό κόσμο. «Απ’ όσο μπορώ να κρίνω, η ΕΕ θα υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς της λείπουν τόσο η ενότητα όσο και η πολιτική ισχύς για να σταθεί απέναντι στις ΗΠΑ», σημείωσε. Οι νέοι δασμοί απειλούν να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τον ήδη εύθραυστο ευρωπαϊκό βιομηχανικό τομέα. Τον Ιανουάριο, η εποχικά προσαρμοσμένη βιομηχανική παραγωγή στην ΕΕ αυξήθηκε μόλις κατά 0,3% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

«Η ευρωπαϊκή οικονομία θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τώρα τη δύσκολη πρόκληση να βρει νέες αγορές – κάτι που δεν θα είναι ούτε γρήγορο ούτε εύκολο. Βλέπουμε αύξηση τιμών και μείωση πωλήσεων», δήλωσε ο Βούλγαρος οικονομολόγος Μίλεν Κερεμένττσιεφ.

Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ και κύριος εξαγωγέας στις ΗΠΑ, αναμένεται να υποστεί το μεγαλύτερο βάρος των δασμών. Το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο εκτιμά ότι η χώρα θα μπορούσε να υποστεί ζημίες έως και 200 δισεκατομμυρίων ευρώ (220 δισ. δολαρίων).

Αντίστοιχα, το Αυστριακό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (WIFO) προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα πλήξουν σοβαρά τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, κυρίως στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των μηχανημάτων και των μετάλλων.

«Τα προστατευτικά μέτρα των ΗΠΑ πλήττουν την καρδιά της βιομηχανικής βάσης της Αυστρίας. Σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και τα μηχανήματα, όπου η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι υψηλή, οι νέοι δασμοί προκαλούν σοβαρές απώλειες», δήλωσε ο οικονομολόγος του WIFO, Χέντρικ Μαλκόου.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 29 Ιανουαρίου 2025 και δείχνει το κτίριο Berlaymont, έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις Βρυξέλλες, Βέλγιο. (Φωτογραφία / Xinhua)

ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να προκαλέσουν έναν κύκλο ανταποδοτικών μέτρων και μια καθοδική οικονομική πορεία τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την παγκόσμια οικονομία, δήλωσε ο Μπέρντ Λάνγκε, πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μιλώντας στο Στρασβούργο.

Μέσα στο κλίμα αυξανόμενων ανησυχιών για επιβράδυνση, αναλυτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Η Goldman Sachs προειδοποίησε ότι η περιοχή ενδέχεται να εισέλθει σε «τεχνική ύφεση» το 2025, προβλέποντας οριακή ανάπτυξη κάτω του 0,2% για το υπόλοιπο του έτους.

Η ολλανδική τράπεζα ING μείωσε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της ευρωζώνης στο 0,6% για το 2025 και στο 1,0% για το 2026. «Η κατανάλωση και οι επενδύσεις αναμένεται να παραμείνουν υποτονικές, συγκρατώντας την ανάπτυξη σε πολύ χαμηλά επίπεδα», ανέφερε η ING.

Το υπουργείο Οικονομικών της Τσεχίας εκτιμά ότι οι δασμοί θα μειώσουν την ανάπτυξη του ΑΕΠ της χώρας κατά 0,6 έως 0,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2025. Η πρόβλεψη του Ιανουαρίου προέβλεπε ανάπτυξη 2,3% για το έτος. Ο Τσέχος Υπουργός Οικονομικών Ζμπίνεκ Στάνγιουρα προειδοποίησε ότι οι καταναλωτές, τόσο στην Τσεχία όσο και στις ΗΠΑ, θα είναι τελικά εκείνοι που θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος του πρόσθετου κόστους.

Στην Αυστρία, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά 0,23% βραχυπρόθεσμα και κατά 0,33% μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, με παρόμοιες μειώσεις να προβλέπονται για το σύνολο της ΕΕ, σύμφωνα με το WIFO.

Αν και οι άμεσες επιπτώσεις στη Ρουμανία μπορεί να φαίνονται περιορισμένες, ο Άλεξ Μίλτσεβ, επικεφαλής του φορολογικού και νομικού τμήματος της EY Ρουμανίας, προειδοποίησε ότι τα έμμεσα αποτελέσματα ενδέχεται να είναι σημαντικά. «Οι αυξήσεις τιμών και πιθανά τιμωρητικά μέτρα από τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να επηρεάσουν την οικονομία της Ρουμανίας, ειδικά τους τομείς που είναι στενά συνδεδεμένοι με την αμερικανική αγορά», ανέφερε.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 30 Ιανουαρίου 2025 και δείχνει την έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στη Φρανκφούρτη, Γερμανία. Η ΕΚΤ αποφάσισε την Πέμπτη να μειώσει τα βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. (Φωτογραφία / Xinhua)

ΔΙΛΗΜΜΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Καθώς οι οικονομικές επιπτώσεις των νέων δασμών των ΗΠΑ εξαπλώνονται στην Ευρώπη, το ενδιαφέρον στρέφεται τώρα προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα όλο και πιο περίπλοκο δίλημμα: πώς να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης.

Αν και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, οι νέοι δασμοί έχουν αναζωπυρώσει τις ανησυχίες, εντείνοντας τις εικασίες για το αν η ΕΚΤ θα συνεχίσει να εξετάζει μειώσεις επιτοκίων για να ενισχύσει την οικονομία.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Σλοβακίας, Πέτερ Καζίμιρ, προειδοποίησε ότι οι δασμοί 20% των ΗΠΑ σε όλα τα ευρωπαϊκά αγαθά και υπηρεσίες θα έχουν διπλό αρνητικό αντίκτυπο, υπονομεύοντας την οικονομική ανάπτυξη και αυξάνοντας τις τιμές.

«Οι δασμοί επηρεάζουν κυρίως τις τιμές», δήλωσε, προσθέτοντας ότι απειλούν επίσης το κλίμα στην αγορά εργασίας και τη συνολική αναπτυξιακή δυναμική.

Ο Κροάτης οικονομολόγος και πρώην υπουργός Οικονομίας Λιούμπο Γιούρτσιτς δήλωσε στο Xinhua ότι οι δασμοί θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη και θα αυξήσουν τον παγκόσμιο πληθωρισμό κατά 1 έως 3%.

Ενώ ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη υποχώρησε ελαφρώς στο 2,2% τον Μάρτιο από 2,3% τον Φεβρουάριο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ προειδοποιούν ότι οι ανανεωμένες εμπορικές εντάσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμη αύξηση των τιμών, ειδικά αν η ΕΕ απαντήσει με δικούς της δασμούς.

Τα πρακτικά της συνεδρίασης νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ τον Μάρτιο, που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη, αποκάλυψαν εσωτερικές διαιρέσεις σχετικά με τη χρονική στιγμή ενδεχόμενων μειώσεων επιτοκίων.

Παρόλο που η αβεβαιότητα γύρω από τις πληθωριστικές προοπτικές παραμένει υψηλή, οι ανησυχίες για την ανάπτυξη αναμένεται να υπερισχύσουν βραχυπρόθεσμα, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με πιο αργούς ρυθμούς ανάπτυξης λόγω των νέων δασμών των ΗΠΑ, σύμφωνα με τους αναλυτές.