Η ομορφιά των εποχών: Χειμερινό ηλιοστάσιο

(Λαϊκή Καθημερινή Online)Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2025

Σήμερα είναι το Dongzhi, ή το χειμερινό ηλιοστάσιο, που σηματοδοτεί την πιο σύντομη ημέρα και τη μακρύτερη νύχτα του έτους στο Βόρειο Ημισφαίριο. Ελάτε μαζί μου να εισέλθουμε στη Xi’an (Σιάν), μια αρχαία πρωτεύουσα των 13 δυναστειών στην Κίνα, για να γνωρίσουμε την ιστορία χιλιάδων ετών και τον παλμό της τοπικής ζωής.

Για τους αρχαίους, το Dongzhi ήταν το σημείο εκκίνησης για τον υπολογισμό των 24 ηλιακών περιόδων, συμβολίζοντας την αρχή ενός νέου κύκλου. Όπως λέει και το ρητό, «Το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι εξίσου σημαντικό με το Φεστιβάλ της Άνοιξης». Αυτή η μέρα κουβαλάει την όμορφη υπόσχεση των οικογενειακών επανασυνδέσεων και σηματοδοτεί τον αποχαιρετισμό του παλιού και την υποδοχή του νέου.

Στη Xi’an, η ουσία του Dongzhi βρίσκεται σε ένα αχνιστό μπολ με ντάμπλινγκ (dumblings). Οι βόρειοι λατρεύουν τα dumblings. Σύμφωνα με τον θρύλο το να τρως αυτές τις λιχουδιές σε σχήμα αυτιού προλαμβάνει τα κρυοπαγήματα στα αυτιά όλο το χειμώνα — ένα απλό μπολ που ενσαρκώνει τη σοφία της προστασίας από το κρύο. Την ίδια στιγμή, στο νότο, το Dongzhi δεν είναι ολοκληρωμένο χωρίς ένα μπολ με μαλακά tangyuan (γλυκές μπάλες από κολλώδες ρύζι), σύμβολο της επανένωσης και της συντροφικότητας.

Με το Dongzhi έρχεται η κινεζική παράδοση του Σουτζιοόου (Shujiu) , ή «μέτρηση των εννιά». Οι αρχαίοι χώριζαν τις 81 ημέρες μετά το Dongzhi σε εννέα περιόδους των εννέα ημερών, συνθέτοντας ένα λαϊκό τραγούδι για τις «Εννιάδες του Χειμώνα» που περιγράφει ζωντανά τη μετάβαση από το τσουχτερό κρύο στη ζεστασιά της άνοιξης.

Το Dongzhi δεν είναι μόνο μια σημαντική κινεζική ηλιακή περίοδος, αλλά και μια πολιτιστική στιγμή με παγκόσμια απήχηση. Στη Νότια Κορέα, το έθιμο του να τρώει κανείς χυλό από κόκκινα φασόλια προέρχεται από μια αρχαία πεποίθηση ότι «αποτρέπει το κακό και τις καταστροφές». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο νεολιθικό μνημείο του Stonehenge, αμέτρητοι επισκέπτες συγκεντρώνονται κάθε χρόνο αυτή την ημέρα για να δουν τον ήλιο να ανατέλλει μέσα από τις πέτρες. Αν και οι μορφές διαφέρουν, όλες μοιράζονται μια κοινή λαχτάρα για φως, ζεστασιά και ενότητα.

Ένα λεπτό στρώμα χιονιού καλύπτει το εμπορικό κέντρο Grand Tang Mall, όπου η αρχαία αρχιτεκτονική και τα διαδοχικά φωτισμένα φαναράκια δημιουργούν μια γοητευτική αντίθεση. Εδώ το Dongzhi φέρει τόσο την αρχαία γοητεία της ακμάζουσας δυναστείας των Tang όσο και τη σύγχρονη ζωντάνια των νέων που περπατούν φορώντας ρουχισμό Hanfu.

«Ο ουρανός και η γη πιέζουν για να αλλάξουν μέρα με τη μέρα. Από το χειμερινό ηλιοστάσιο, η άνοιξη θα έρθει χωρίς καθυστέρηση». Πώς γιορτάζεται το Dongzhi εκεί που βρίσκεστε; Μοιραστείτε τις ιστορίες σας στα σχόλια!